โรคไตจากเบาหวาน ตอนที่ 1

หากเราหลับตานึกถึงเบาหวาน…จะมีภาพน่ากลัวต่างๆ ผุดขึ้นมาในความคิด ได้แก่ ตาบอด ล้างไต ตัดขา เป็นต้น เมื่อเราออกจากจินตนาการแล้วมองในโลกแห่งความเป็นจริงจะเห็นว่า ไม่ใช่คนเป็นเบาหวานทุกคนหรอกนะที่จะมีภาวะแทรกซ้อนที่กล่าวมา แต่จะทำอย่างไรดีล่ะจึงจะปลอดโรค…บทความฉบับนี้ขอเริ่มจากการทำความรู้จักโรคไตจากเบาหวานกันก่อนนะคะ

โรคไตจากเบาหวาน คือ โรคไตที่พบในผู้เป็นเบาหวานพบประมาณ 1 ใน 2 ของผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 2โรคนี้เป็นสาเหตุที่สำคัญของไตวายระยะสุดท้ายอันจะนำไปสู่การล้างไต นอกจากนี้ยังเพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด และเพิ่มความเสี่ยงของการเสียชีวิต 5-6 เท่าเมื่อเปรียบเทียบกับผู้ที่การทำงานของไตปกติ

เป็นเบาหวานนานแค่ไหนถึงเป็นโรคไตจากเบาหวาน ?

คำตอบคือ ขึ้นกับชนิดของโรคเบาหวาน ในผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 (เป็นเบาหวานชนิดที่พบบ่อยที่สุด ส่วนมากสามารถรักษาได้ด้วยยาชนิดรับประทาน) สามารถตรวจพบโรคไตจากเบาหวานตั้งแต่วันแรกที่ทราบว่าเป็นโรคเบาหวาน ในขณะที่ผู้เป็นเบาหวานชนิดที่ 1 (คือเบาหวานที่ตับอ่อนไม่สามารถผลิตอินซูลินได้ ผู้เป็นโรคนี้จึงต้องฉีดอินซูลินตลอดชีวิต ไม่สามารถขาดยาได้) สามารถพบโรคไตจากเบาหวานเมื่อเป็นเบาหวานตั้งแต่ 5 ปี ขึ้นไป


อาการโรคไตจากเบาหวาน

ในระยะเริ่มต้นจะไม่มีอาการ แพทย์จะทราบว่าเป็นโรคจากการตรวจปัสสาวะ แต่หากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่ดีโรคจะดำเนินต่อไปทำให้มีอาการปัสสาวะเป็นฟอง บวม กดบุ๋มที่บริเวณขาทั้งสองข้าง หนังตาบวม หน้าบวม ปัสสาวะออกน้อยลง น้ำและของเสียคั่งในเลือดทำให้มีอาการหอบเหนื่อย นอนราบไม่ได้ เบื่ออาหาร ซีดจากโลหิตจาง หากของเสียคั่งมากอาจมีอาการถึงขั้นซึมลง หมดสติได้


 

รศ.พญ.ทิพาพร ธาระวานิช หมอเบาหวาน คณะแพทยศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์ กรรมการสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยฯ